Diep in het gigantisch grote Siberië ligt het majestueuze en mysterieuze Bajkalmeer. Om het te beschrijven moet je je toevlucht nemen tot superlatieven: het is het grootste, het diepste, het helderste meer op aarde. Honderden rivieren, beken en stroompjes voeden het meer, terwijl er maar één rivier uitstroomt: de Angara. De bergketens rondom reiken tot 1800 meter en zijn tot in juni bedekt met sneeuw.

Maart is de perfecte maand om het Bajkalmeer in de winter te bezoeken: het is niet meer zo koud als in januari of februari; het ijs is per auto toegankelijk (doorgaans wordt het ijs eind januari ‘vrijgegeven’); het is zonnig en vooral: het meer is rustig - het stormt niet meer. 

Tsjechov

De schrijver Anton Tsjechov was eveneens verrukt over het Bajkalmeer, in 1890 schreef hij: “Het Bajkalmeer is prachtig en de Siberiërs noemen het niet voor niets een zee in plaats van een meer. Het water is onwaarschijnlijk doorzichtig, zodat je er als door lucht doorheen kijkt; de kleur is zacht turquoise, erg aangenaam voor het oog. De oevers zijn bergachtig, bedekt met bossen, rondom heerst onafzienbare, ondoordringbare wildernis. Er is een overvloed aan beren, sabeldieren, wilde geiten en allerlei ander wild.” 

IJslandschappen

Het turquoise water zullen wij tijdens de winterreis niet zien - maar wel ijs in al zijn schakeringen: blauwig, wit, zwart, transparant. Doordat we over het ijs rijden, komen we op plekjes waar je anders niet of nauwelijks kunt komen, zoals de rotseilandjes bij schiereiland Heilige Neus. En het kan niet anders of we zien ook prachtig ijsformaties, welhaast op sculpturen gelijkend.

Unieke natuur

In het water van het Bajkalmeer leven unieke diersoorten, waarvan de nerpa, een zoetwaterzeehond, wel de meest aansprekende is. Andere bijzondere wezens van het Bajkal zijn de omoel, een zalmachtige houting en de golomjanka, een doorzichtige vis zonder schubben en zwemblaas die ook nog eens haar jongen levend baart. Beide vissen zijn te koop op de markt van het dorpje Listvjanka. Gerookte omoel smaakt verrukkelijk, al dan niet met een glaasje wodka erbij.

Diverse culturen

Het is echter niet alleen de flora en fauna die het Bajkalmeer zo bijzonder maken. Het Bajkalmeer is ook een smeltkroes van volkeren: drie culturen komen hier samen: de Russische, de Boerjatische en de Evenkse. Grofweg is de westoever het domein van de orthodoxe Russen; aan de oostoever domineren de hoofdzakelijk boeddhistische Boerjaten en de noordkant reserveren we voor sjamanistische rendiernomaden: de Evenken. Voor allen is het Bajkalmeer heilig. 

Tijdens deze winterreis doen we de zuidwestelijke en de oostelijke oever aan, op allerlei manieren: per trein, met de auto over land en over ijs, te voet, per hovercraft en per hondenslee! En tot slot, woorden kunnen het nooit zeggen: de magie van het Bajkalmeer moet je aan den lijve ondervinden!